ΦΑΚΕΛΟΣ: Η ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό: O Jan Henrik Swahn και η Ρέα-Άνν Μαργαρίτα Μέλμπεργκ για την ελληνική λογοτεχνία στη Σουηδία

31 January 2018

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Η ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο της διερεύνησης της εξωστρέφειας ή εσωστρέφειας της Ελληνικής λογοτεχνίας, το Literature.gr εγκαινιάζει μια σειρά από συνεντεύξεις με μεταφραστές. Σκοπός μας είναι να διαπιστώσουμε τι συμβαίνει ακριβώς στο εξωτερικό σε σχέση με την ελληνική λογοτεχνία, πόσο γνωστή και αποδεκτή είναι από τους ξένους αναγνώστες, σε ποια εμπόδια προσκρούει η διάδοσή της. Ακόμα, επιδιώκουμε, μέσα από αυτές τις συνεντεύξεις και τη συσσωρευμένη εμπειρία των μεταφραστών, να ανιχνεύσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τις ιδιαιτερότητες της μετάφρασης της ελληνικής λογοτεχνίας και γενικά τον ρόλο του μεταφραστή.

Επιμέλεια: Αιμίλιος Σολωμού

Η πρώτη μετάφραση νεοελληνικής λογοτεχνίας στα σουηδικά ήταν ο Λουκής Λάρας του Δημήτριου Βικέλα το 1883. Είχε προηγηθεί η μετάφραση μιας συλλογής δημοτικών τραγουδιών το 1876. Από τότε μέχρι το 2007 μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν 100 μεταφρασμένα βιβλία (ορισμένα από τα αγγλικά ή τα γαλλικά) από 73 μεταφραστές σε 43 εκδοτικούς οίκους. Τα στοιχεία αυτά περιέχονται στο κείμενο του ομότιμου καθηγητή του Παν. του Γκέτεμποργκ Bo-Lennart Eklund στο βιβλίο Βασίλης Βασιλειάδης (επιμ.), «γνώριμος και ξένος…». Η νεοελληνική λογοτεχνία σε άλλες γλώσσες, Κ.Ε.Γ., Θεσσαλονίκη 2012 (σελ. 265-277). «Το ενδιαφέρον των σουηδικών εκδοτικών οίκων να εκδώσουν μεταφράσεις νεοελληνικών λογοτεχνικών έργων επηρεαζόταν περισσότερο από μη λογοτεχνικούς παράγοντες, προπαντός πολέμους και βίαια πολιτικά γεγονότα», όπως αναφέρει ο Eklund. Είναι χαρακτηριστικό πως οι μεταφράσεις και εκδόσεις της ελληνικής λογοτεχνίας γνώρισαν ιδιαίτερη άνθηση στη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας. Ο Σεφέρης κατέχει τα σκήπτρα στον αριθμό μεταφράσεων (25) και ακολουθεί ο Καβάφης (24), ο Ελύτης (16), ο Κ. Παπακόγκος (16)-διαμένει μόνιμα στη Στοκχόλμη, ο Ρίτσος (12), ο Μίκης Θεοδωράκης (11), ο Βασιλικός (9), ο Καζαντζάκης (9) και ο Μυριβήλης (6). Σε αντίθεση με άλλες χώρες, στη Σουηδία δεν ισχύει η πρωτοκαθεδρία του Καζαντζάκη (ήταν συνεχώς προτεινόμενος για το Νόμπελ από το 1946 μέχρι τον θάνατό του, το 1957). Η πρώτη θέση του Σεφέρη ασφαλώς οφείλεται και στο βραβείο Νόμπελ του 1963, ένα γεγονός που, όπως και το Νόμπελ του Ελύτη, ευνόησε τη διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας διεθνώς.

Ο Jan Henrik Swahn και η Ρέα-Άνν Μαργαρίτα Μέλμπεργκ είναι ζευγάρι στη ζωή και στη μετάφραση. Πρόσφατα μετέφρασαν από κοινού ανθολογία ποιημάτων της Κικής Δημουλά (Kiki Dimoula I kroppens främmande land, ellerstroms 2016, «Στην Ξενιτιά του σώματος»). Στην ενδιαφέρουσα συνέντευξή τους μάς μιλούν για την ενασχόλησή τους με τη μετάφραση, σκιαγραφούν την εικόνα της ελληνικής λογοτεχνίας στη Σουηδία και εξηγούν πως οι προοπτικές για τις μεταφράσεις δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Αναφέρονται σε φορείς που προωθούν ή υποστηρίζουν την ελληνική λογοτεχνία στη Σουηδία όπως η διεύθυνση Kulturrådet του Υπουργείο Πολιτισμού της Σουηδίας που χρηματοδοτεί τις ελληνικές μεταφράσεις και προσθέτουν (με παράπονο όπως και σχεδόν όλοι οι μεταφραστές οι οποίοι προηγήθηκαν στη σειρά αυτών των συνεντεύξεων) πως το ελληνικό κράτος πρέπει να στηρίξει τους Έλληνες συγγραφείς και τη νεοελληνική λογοτεχνία για την προώθησή τους στο εξωτερικό.

Κάτω από ποιες συνθήκες αποφασίσατε να μάθετε ελληνικά και να ασχοληθείτε με την Ελληνική;

Σβαν: Άρχισα να ενδιαφέρομαι για την ελληνική γλώσσα το 1994 μετά από ένα ταξίδι στην Αθήνα, τους Δελφούς και την Ρόδο, όπου νέοι Σουηδοί λογοτέχνες συναντήθηκαν με 6 Έλληνες ποιητές (Δήμητρα Χριστοδούλου, Στρατή Πασχάλη, Αλεξάνδρα Πλαστήρα, Θανάση Χατζόπουλο, Δημήτρη Χουλιαράκη και Χάρη Βλαβιανό). Την πρωτοβουλία για την συνάντηση είχαν τα περιοδικά 90´TAL και Εντευκτήριο από την Στοκχόλμη και την Θεσσαλονίκη αντιστοίχως.

Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μετάφραση της ελληνικής λογοτεχνίας στα σουηδικά;

Σβαν: Μεταφράζω από πολλές γλώσσες και είχα την επιθυμία να εμβαθύνω στην ελληνική γλώσσα. Σκέφτηκα ότι η μετάφραση είναι ο καλύτερος τρόπος.

Είναι γνωστή η ελληνική λογοτεχνία στη Σουηδία; Υπάρχει ενδιαφέρον, προοπτική για νέες μεταφράσεις;

«Οι συγγραφείς αναζητούν από μόνοι τους Σουηδούς εκδότες και οι συνεννοήσεις πραγματοποιούνται χωρίς τη διαμεσολάβηση Εθνικών Κέντρων βιβλίου ή άλλων σχετικών φορέων. Η προοπτική για νέες μεταφράσεις δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Για παράδειγμα η ανθολογία με ποιήματα της Κικής Δημουλά (I kroppens främmande land, 2016) δεν θα είχε εκδοθεί αν δεν είχαν κινηθεί οι ίδιοι οι μεταφραστές».

Σβαν: Στα χρόνια της Δικτατορίας (1967-1974) υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για την ελληνική λογοτεχνία. Χάρη στον Θεοδωράκη μεταφράστηκαν έργα του Ελύτη (Νομπέλ 1979), Σεφέρη (Νομπέλ 1963), Ρίτσου, Λειβαδίτη που έγιναν γνωστά και αγαπήθηκαν χάρη στις μουσικές συνθέσεις. Επίσης, αγαπήθηκαν έργα ομογενών συγγραφέων όπως του Θεόδωρου Καλλιφατίδη, του Κωστή Παπακόγκου και του Ανδρέα Νενεδάκη. Να προσθέσουμε ότι στην δεκαετία του 1950 μεταφράστηκαν και έγιναν γνωστά έργα του Νίκου Καζαντζάκη και του Κωνσταντίνου Καβάφη. Μετά το 1974 το ενδιαφέρον για την ελληνική λογοτεχνία ατόνησε. Βρίσκουμε σκόρπιες μεταφράσεις νέων συγγραφέων χωρίς συστηματικό προγραμματισμό. Οι συγγραφείς αναζητούν από μόνοι τους Σουηδούς εκδότες και οι συνεννοήσεις πραγματοποιούνται χωρίς τη διαμεσολάβηση Εθνικών Κέντρων βιβλίου ή άλλων σχετικών φορέων. Η προοπτική για νέες μεταφράσεις δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Για παράδειγμα η ανθολογία με ποιήματα της Κικής Δημουλά ( I kroppens främmande land, 2016) δεν θα είχε εκδοθεί αν δεν είχαμε κινηθεί εμείς οι ίδιοι.

Το γεγονός ότι η Σουηδική Ακαδημία απονέμει το Βραβείο Νόμπελ, αποτελεί ίσως ένα επιπλέον κίνητρο για τους Έλληνες συγγραφείς και εκδότες να μεταφραστούν ελληνικά βιβλία στα σουηδικά;

Σβαν & Μέλμπεργκ: Ναι. Βεβαίως! Κάθε χρόνο, πολλοί συγγραφείς, γνωστοί και λιγότερο γνωστοί μας στέλνουν έργα με την ελπίδα ότι θα φροντίσουμε για τη μετάφραση και την έκδοσή τους στα σουηδικά.

Ποιο είναι το προφίλ του Σουηδού αναγνώστη που διαβάζει ελληνική λογοτεχνία;

Σβαν & Μέλμπεργκ: Μια μικρή μερίδα αναγνωστών που ενδιαφέρεται για την ελληνική λογοτεχνία. Αναγνώστες που έχουν την περιέργεια να μάθουν κάτι περισσότερο για τη σύγχρονη Ελλάδα. Την οικονομική κρίση, την σύγχρονη πολιτική, τον καθημερινό βίο.

Είναι σημαντικό να γνωρίσουν σήμερα οι Σουηδοί αναγνώστες την ελληνική λογοτεχνία; Γιατί;

Σβαν & Μέλμπεργκ: Ναι, φυσικά και είναι σημαντικό. Η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ευρώπης και στην ενοποιημένη Ευρώπη στην οποία ζούμε η λογοτεχνία είναι ο καλύτερος οδηγός για να γνωρίσουμε πρόσωπα, τόπους και τρόπους ζωής που μας αφορούν όλο και περισσότερο.

Βασισμένοι στην πείρα σας, τι είναι αυτό που θα μπορούσε να αγγίξει τους Σουηδούς αναγνώστες ενός ελληνικού βιβλίου;

Σβαν: Η λογοτεχνική ποιότητα, η ζωντανή αφήγηση και η εμπορικότητά του στον τόπο προέλευσης. Αλλά το τελευταίο είναι επισφαλές. Για παράδειγμα, Ο Ιούδας φιλούσε υπέροχα ατύχησε εντελώς στη Σουηδία.

Αγαπούν γενικά τη λογοτεχνία οι Σουηδοί;

Σβαν: Ο σουηδικός λαός είναι από τους πιο «διαβαστερούς» λαούς του κόσμου. Κυρίως διαβάζουν οι γυναίκες σε ποσοστό 90% περίπου. Να σημειώσω ότι το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αφορά στα αστυνομικά μυθιστορήματα. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Σουηδοί συγγραφείς είναι πρωτοπόροι στο είδος αυτό.

Έχοντας υπόψη ότι ο μεταφραστής (της ελληνικής λογοτεχνίας) δεν περιορίζεται μόνο στη μετάφραση του βιβλίου, ποιες δυσκολίες/προβλήματα αντιμετωπίζει από την επιλογή του βιβλίου μέχρι την έκδοση και την κυκλοφορία του;

Σβαν: Στην περίπτωση που μεταφράζω ποιητές ή πεζογράφους, προκειμένου να περιληφθούν σε ανθολογία, αντιμετωπίζω το πρόβλημα της επιλογής. Αν η πρόταση προέρχεται από την Ελλάδα, δεν είναι βέβαιο ότι έχω την ελευθερία να επιλέξω χωρίς σχετική καθοδήγηση τους συγγραφείς μου. Συνήθως οι νεώτεροι μένουν στη σκιά της γηραιότερης γενιάς και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να προβληθούν σημαντικές νέες φωνές.

Υπάρχουν θεσμοί στην ίδια τη Σουηδία που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας στη χώρα (π.χ. οι δημόσιες βιβλιοθήκες);

Σβαν & Μέλμπεργκ: Το Υπουργείο Πολιτισμού της Σουηδίας Διεύθυνση: Kulturrådet, εξακολουθεί να επιχορηγεί μεταφράσεις έργων από την ελληνική γλώσσα. Τη χορηγία εγκρίνει επιτροπή που κρίνει αναλόγως. Για την προβολή: Οι Εκθέσεις βιβλίου. Κυρίως η ετήσια έκθεση του Γκέτεμποργκ. Ορισμένες βιβλιοθήκες, Μουσεία και ομογενειακοί φορείς διοργανώνουν αναγνώσεις και λογοτεχνικές συναντήσεις με προσκεκλημένους Έλληνες και Σουηδούς Συγγραφείς. Για παράδειγμα, η παρουσίαση της ανθολογίας της Κικής Δημουλά που έγινε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Στοκχόλμης με τη συμμετοχή της γνωστής ηθοποιού του Δραματικού Θεάτρου κοινώς «Ντραμάτεν», Stina Ekblad.

Τι θα προτείνατε εσείς για να βελτιωθεί η όποια προβληματική κατάσταση επικρατεί σχετικά με τη μετάφραση της ελληνικής λογοτεχνίας στα σουηδικά;

Σβαν: Να παρουσιάζονται με την υποστήριξη του ελληνικού κράτους περισσότεροι λογοτέχνες στη Σουηδία. Το ΥΠ.ΠΟ. Σουηδίας, αλλά και άλλοι οργανισμοί, καλύπτουν τα έξοδα επίλεκτων συγγραφέων που έχουν λάβει πρόσκληση να επισκεφτούν ξένες χώρες και διεθνείς εκθέσεις βιβλίου. Το ίδιο οφείλει να κάνει και η Ελλάδα.

Από την άλλη, αληθεύει ότι η μάστιγα της κρίσης που έχει πλήξει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αποτελεί ενδιαφέρον θέμα για τους εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού;

Σβαν: Όχι, δεν αληθεύει. Μάλλον Σουηδοί συγγραφείς επωφελούνται από την κρίση που πλήττει την Ελλάδα! Για παράδειγμα η Kajsa Ekis Ekman πλούτισε γράφοντας για την ελληνική οικονομική κρίση. Και βεβαίως η ομογενής συγγραφέας Αλεξάνδρα Πασχαλίδου που επίσης γράφει στα σουηδικά.

Ποιες ιδιαιτερότητες υπάρχουν όσον αφορά στη μετάφραση από τα ελληνικά στα σουηδικά;

«Να παρουσιάζονται με την υποστήριξη του ελληνικού κράτους περισσότεροι λογοτέχνες στη Σουηδία. Το ΥΠ.ΠΟ. Σουηδίας , αλλά και άλλοι σχετικοί φορείς, καλύπτουν τα έξοδα επίλεκτων συγγραφέων που έχουν λάβουν πρόσκληση να επισκεφτούν άλλες χώρες και διεθνείς εκθέσεις βιβλίου. Το ίδιο θα έπρεπε να κάνει και η Ελλάδα».

Σβαν: Τα προβλήματα εντοπίζονται συνήθως στη μεγάλη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στον βορρά και τον νότο.

Ο μεταφραστής είναι ο ίδιος δημιουργός κατά τη μετάφραση ή διαμεσολαβητής ανάμεσα στον συγγραφέα και τον αναγνώστη;

Σβαν: Ο μεταφραστής είναι δημιουργός!

Ποια θεωρείτε εσείς καλή μετάφραση και ποιο θα μπορούσε να είναι το εγχειρίδιο του καλού μεταφραστή;

Σβαν: Η καλή μετάφραση ρέει και δεν «ακούγεται» σαν μετάφραση. Τα έργα που μεταφράζονται από τη γλώσσα πηγή είναι πάντα πιο πιστά, αφού δεν κινδυνεύουν από τα λάθη του ενδιάμεσου μεταφραστή. Το πρόβλημα με τις «μικρές γλώσσες», ελληνικά, σουηδικά, ή άλλες γλώσσες είναι ότι συνήθως δεν υπάρχουν αρκετοί ή διαθέσιμοι μεταφραστές, με αποτέλεσμα να καταφεύγει κανείς σε μεταφράσεις που δεν μπορεί να ελέγξει.

Ποια σημαντική εμπειρία που ζήσατε όλα αυτά τα χρόνια, μεταφράζοντας ελληνική λογοτεχνία, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας; (ενδεχομένως άγνωστα περιστατικά, η σχέση-επικοινωνία με τον συγγραφέα κ.λπ.)

Σβαν: Η πιο ενδιαφέρουσα εμπειρία μου ήταν η επιλογή και η μετάφραση των διηγημάτων της ανθολογίας νέων Ελλήνων συγγραφέων Fikonträdets sång, «Το τραγούδι της συκιάς». Με αφορμή το έργο αυτό, γνώρισα και σχετίστηκα με τους περισσότερους από τους 25 συγγραφείς. Τη Γλυκερία Μπασδέκη, παρ’ ολίγο να μην τη γνωρίσω ποτέ! Στο τηλέφωνο που μας είχαν δώσει, κάπου στη βόρεια Ελλάδα, απαντούσε μια γριούλα με το ίδιο όνομα και επίθετο δίνοντάς μας συγκεχυμένες πληροφορίες. Υποθέτοντας ότι είναι συγγενής, πήρα αρκετές φορές με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έβγαινε η ίδια η συγγραφέας ή άλλος με τον οποίο θα μπορούσα να συνεννοηθώ. Αλλά δυστυχώς, τίποτα… Μεγάλη απογοήτευση, κατέθεσα τα όπλα, αφού μάλιστα η γριούλα με την τσιριχτή φωνή της μου είπε να πάψω να την ενοχλώ και μην ξανατηλεφωνήσω! Περιέλαβα λοιπόν το διήγημα χωρίς άδεια. Όταν εκδόθηκε η ανθολογία, έμαθε η Μπασδέκη ότι την μετέφρασα! Με χαρά επικοινώνησε μαζί μου και μετά από λίγο καιρό γνωριστήκαμε από κοντά! Είμαστε πλέον φίλοι και εκτιμώ ιδιαίτερα το λογοτεχνικό έργο της!

Από την παρουσίαση της μεταφρασμένης Ανθολογίας της Κικής Δημουλά

Μια μικρή συνέντευξη του Jan Henrik Swahn

Από την παρουσίαση του Jan Henrik Swahn για το βιβλίο του «Τα μηχανάκια του Μανόλη»

Jan Henrik Swahn

Γεννήθηκε το 1959 στο Lund. Μεγάλωσε στη Δανία, στην Κοπεγχάγη και το 1970 μετακόμισε στο Malmo. Μεταξύ 1982-1983 ήταν υπότροφος της γαλλικού κράτους και σπούδασε στη Σορβόνη IV. Το πρώτο του μυθιστόρημα έχει τίτλο Jag kan stoppa ett hav «Μπορώ να σταματήσω μια θάλασσα» (Bonniers publishing house, 1986). Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 11 μυθιστορήματά του, τα περισσότερα από τον Bonniers. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα ρωσικά, πολωνικά, ελληνικά και εβραϊκά. Συχνά γράφει για τους ανθρώπους του περιθωρίου (αλκοολικούς, άστεγους, «τρελούς», μοναχικούς, ηλικιωμένους-«αλλά όχι με τον συμβατικό τρόπο) . Διατέλεσε αρχισυντάκτης του Bonniers Litterära Magasin (BLM) (1997-99) και πρόεδρος του Writers in Prison Committee, πρόεδρος του Σουηδικού PEN (1990-92) καθώς και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σουηδικού PEN (1988-93). Τα τελευταία δέκα χρόνια εργάστηκε με γυναίκες που έχουν ιστορικό με ναρκωτικά, πορνεία, ήταν άστεγες ή κακοποιήθηκαν με κάθε τρόπο. Είναι γνωστός μεταφραστής, ανάμεσα σε άλλες γλώσσες, από τα ελληνικά, τα πολωνικά, τα γαλλικά, τα αραβικά και τα δανέζικα. Μετέφρασε πολλά βιβλία της Πολωνής συγγραφέως Olga Tokarczuk και της Κικής Δημουλά. Και οι δύο θεωρούνται υποψήφιες για το Βραβείο Νόμπελ στη Λογοτεχνία.

Το μυθιστόρημά του Pengarna («Τα χρήματα») κέρδισε το 1997 το Βραβείο TCO (Swedish Central Organization of Salaried Employees). Το 2001 έλαβε το σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Goteborgs-Posten, της τρίτης μεγαλύτερης εφημερίδας στη Σουηδία. Το ίδιο έτος το μυθιστόρημά του Vandrarna Οι περιπλανώμενοι συμπεριελήφθη στη βραχεία λίστα του August Price, ίσως του μοναδικού πολύ γνωστού βραβείου και στο εξωτερικό. Το 2005 του απονεμήθηκε το Βραβείο Sture Linner για το ίδιο βιβλίο και για τις μεταφράσεις της ελληνικής ποίησης. Το 2010 το βιβλίο του Οι περιπλανώμενοι, εκδ. Κέδρος, βρισκόταν στη βραχεία λίστα του The Athens Price of Literature. Το 2017 του απονεμήθηκε το διεθνές μεταφραστικό Βραβείο του Kulturhuset Stadsteater για το έργο Jakobsböckerna («Οι Γραφές του Ιακώβου») της Olga Tokarczuk. . Αποκαλείται ως ο μοναδικός «Ανατολικός Ευρωπαίος» συγγραφέας της Σουηδίας. Τα μυθιστορήματά του είναι τα εξής: Jag kan stoppa ett hav («Μπορώ να σταματήσω μια θάλασσα» (1986), Den förbannade glädjen («Η καταραμένη χαρά») (1987), εκδόθηκε στα ελληνικά το 2003, Kärlek och äventur («Έρωτας και περιπέτειες») (1991), Husets alla färger («Όλα τα χρώματα του σπιτιού») (1993), Pengarna («Τα χρήματα») (1996), Tiggare («Ζητιάνοι») (1999), Vandrarna («Ζητιάνοι») (2001), Lingonkungen («Ο βασιλιάς των βατόμουρων») (2003), Drakkvinnan («Η Δράκαινα») (2005), Manolis mopeder («Τα μηχανάκια του Μανόλη») (2008), Mitt liv som roman(« Η ζωή μου σαν μυθιστόρημα») (2011), Den som lever är fri («Όποιος ζει είναι ελεύθερος») (2015), NEKOB («ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ») (2017.) Μεταφράσεις: Maria Lainá En snabb kyss, 1999 (Μαρία Λαϊνά Ένα κλεφτό φιλί), Giannis Tzanetakis Allt är väg, 2002 (Γιάννης Τζανετάκης «Όλα είναι δρόμος», ανθολογία ποιημάτων), Fikonträdets sång, 2008 («Το τραγούδι της συκιάς», ανθολογία ελληνικού διηγήματος»), Alexandros Papadiamantis Mörderskan, 2013 (Αλέξανδρος «Παπαδιαμάντης Η φόνισσα»), Eugene Trivizas Rödjeansan och vargen Grodprinsessan, 2018 (Ευγένιος Τριβιζάς, Η κοκκινομπλουτζινίτσα και Πλατς Μουτς), Kiki Dimoula I kroppens främmande land, 2016 (Κική Δημουλά «Στην Ξενιτιά του σώματος», Ανθολογία) (μετάφραση με τη Μαργαρίτα Μέλμπεργκ)

Ρέα Ανν-Μάργκαρετ Μέλμπεργκ

Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1951. Είναι Μορφωτική Σύμβουλος στην Ελληνική Πρεσβεία στη Στοκχόλμη. Είναι Πτυχιούχος της Σχολής Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Στοκχόλμης. Μεταπτυχιακές σπουδές με υποτροφία στην ίδια σχολή. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λουντ (Θέμα: Έλληνες ποιητές της γενιάς του ’70). Δίδαξε ως βοηθός στην έδρα Νεοελληνικών Σπουδών των πανεπιστημίων της Στοκχόλμης και Ουψάλας. Έχει μεταφράσει: έργα Στρίντμπεργκ, Ίψεν, Ντάγκερμαν, Άλμκβιστ, Σβέντενμποργκ κ.ά., Καβάφη (σε συνεργασία με τον Σουηδό ποιητή Magnus William-Olsson), Έλληνες ποιητές της γενιάς του ’70 και Κύπριους ποιητές. Έχει γράψει θεωρητικά κείμενα και μελέτες για Σουηδούς και Έλληνες πεζογράφους και ποιητές. Είναι τακτική συνεργάτης των λογοτεχνικών περιοδικών «Γράμματα και Τέχνες» και «Εντευκτήριο». Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων στην Ελλάδα και της Εταιρείας Συγγραφέων στη Σουηδία.

Ανάμεσα σε άλλα, μετέφρασε, επιμελήθηκε και παρουσίασε σε συνεργασία με Σουηδούς μουσικούς και Αιγύπτιους ηθοποιούς κείμενα για την Υπατία (Αλεξάνδρεια 2002) και τον Καβάφη (Αλεξάνδρεια 2007). Ακόμα, μετέφρασε και παρουσίασε σε συνεργασία με Σουηδούς μουσικούς, Έλληνες και Κύπριους ηθοποιούς κείμενα για τον Ντάγκερμαν (Αθήνα, Λευκωσία, Καβάλα, Σάμος 2006). Bραβεία και Υποτροφίες: Nordenskjöldska, Υποτροφίες Swedenborg 1990, Μεταφραστικό Βραβείο Σουηδικής Ακαδημίας 1991, Βραβείο Εταιρείας Φίλων του Σουηδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών 1993, Μεταφραστικό Βραβείο Επιτροπής Εταιρείας Συγγραφέων Σουηδίας 1994, Υποτροφία για μεταφράσεις έργων Στρίντμπεργκ. Εταιρεία Σουηδών Συγγραφέων 2010. Βραβείο Sture Linnér 2017.