***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ζούμε, ερωτευόμαστε

με μια ψυχή άγουρη

σαν τον πόνο.

(«31 Δεκεμβρίου, Δευτέρα»)

Ο πόνος που δεν συνηθίζεται ποτέ και μένει για πάντα άγουρος, ο έρωτας, η βροχή, η θάλασσα, το χώμα. Τα φτερά που οι ώμοι φέρουν ως ανάμνηση, η ελευθερία, η μνήμη, το ταξίδι, ο δρόμος, ο χρόνος. Ορισμένα από τα βασικά συστατικά της ζωής που ανθίζουν και μαραίνονται με μοναδική απαλότητα μέσα στα αγγλόφωνα, ολιγόστιχα ποιήματα της Ισραηλινής γιατρού και ποιήτριας Raquel Angel-Nagler, τα οποία έχει μεταφράσει στα ελληνικά η γνωστή καθηγήτρια ιστορίας Μαρία Ευθυμίου και κυκλοφορούν σε δίγλωσσες συλλογές από τις εκδόσεις Σμίλη. Ευτυχώς η κα Ευθυμίου κάνει εκτενή αναφορά στα ποιήματα της Angel-Nagler στο πιο πρόσφατο βιβλίο της, Μόνο λίγα χιλιόμετρα, διευκολύνοντας τον αναγνώστη στην εξεύρεσή τους.

Οι 365 ημέρες: Το ημερολόγιο ενός νησιού είναι μια συγκινητική συλλογή, μία από τις τέσσερεις που έγραψε η ποιήτρια ενόσω ζει στην Ελλάδα, σε διάλογο με μια έτερη, τις 365 ημέρες: Το ημερολόγιο ενός κύματος. Και οι δύο περιέχουν 473 ποιήματα έκαστη, ένα για τις καθημερινές και δύο για κάθε Σάββατο και Κυριακή. Μολονότι Το ημερολόγιο ενός νησιού δημοσιεύθηκε το 2016, κατά έναν μαγικό τρόπο οι μέρες και οι ημερομηνίες του ταυτίζονται με αυτές του 2018, σαν να είχε γραφτεί για τώρα ή να έπρεπε να διαβαστεί τώρα.

Σε αυτήν τη συλλογή, η ζωή αντιμετωπίζεται ως ο ονειρικός χώρος ανάμεσα στη βεβαιότητα της γης και την αβεβαιότητα του υγρού στοιχείου:

Το χωμάτινο σώμα μας.

Ζούμε.

Μέσας μας, όλα τα μυστικά της γης

οι σπόροι, οι ρίζες,

τα ορυχεία της σιωπής.

(«22 Οκτωβρίου, Δευτέρα»)

Ταξίδι υγρό.

Όπως η θάλασσα,

λαχταράμε να φτάσουμε στην ακτή,

να βρούμε ένα κάπου.

Ένα καταφύγιο για τα κύματά μας.

(«19 Ιουνίου, Τρίτη»)

Μέσα στον εν λόγω ονειρικό χώρο-μήτρα, οι δυνατότητες φαντάζουν άπειρες και η αιωνιότητα συνιστά απλώς μια συνθήκη:

Το νερό είναι αιώνιο.

Όμως, τίποτε δεν είναι πιο θνητό

από ένα δάκρυ.

(«1 Ιουλίου, Κυριακή»)

Η θνητότητα και η φθορά αναδύονται ως το μέτρο του χρόνου, που αναπόφευκτα διαπερνά τη ζωή. Διαποτίζει τους στίχους της συλλογής, μαζί με τη θλίψη για την ευρωστία που χάθηκε και τον χρόνο που πέρασε, καθώς και την επίγνωση του σωματικού και ψυχικού πόνου που έχει κάνει στο μεταξύ την εμφάνισή του. Όλα θεωρούνται μέσα από τη βεβαιότητα της τωρινής παρουσίας, την οποία η ποιήτρια υπερασπίζεται με κάθε τρόπο, διότι απλούστατα είναι ο ζωτικός χώρος μέσα στον οποίο υπάρχει:

Σιγά-σιγά
τα χρόνια απομακρύνουν
την παιδική ηλικία απ’ το σώμα μας.
Όμως αυτή παραμένει,
όπως το χάδι παραμένει
για πάντα
στα δάκτυλά μας.

(«28 Δεκεμβρίου, Παρασκευή»)

Η επίγνωση όλων των εαυτών που υπήρξαμε και η διάσωσή τους μέσα στον τωρινό εαυτό μπορούν να συντελεστούν με πολλούς τρόπους. Στην ποίηση της Angel-Nagler συντελούνται με συμφιλίωση και τρυφερότητα, έτσι όπως λίγοι άνθρωποι τις καταφέρνουν. Και, αν υπάρχει κάποια πίκρα για ό,τι χάθηκε στη διαδρομή, η ποιήτρια ξέρει πως αυτό είναι το αναπόφευκτο τίμημα μιας ζωής που βιώθηκε με γενναιοδωρία και γενναιότητα· μιας ζωής που αποζημίωσε γι’ αυτά που πήρε:

Υπάρχουν τόσα ουράνια τόξα

όσες και οι καταιγίδες μας.

(«31 Μαρτίου, Σάββατο»)

Καθώς το τέλος καθίσταται ορατό, η ποιήτρια γυρίζει πίσω και κοιτά τα χνάρια που άφησε. Είναι η ζωή της:

Ζούμε. Ταξιδεύουμε.

Αφήνουμε πατημασιές στο νερό.

Σαν κύμα.

Σαν δάκρυ. Σαν άγιοι.

(«9 Νοεμβρίου, Παρασκευή»)

Τελικά, η λύτρωση ίσως έρθει.

***μετάφραση: Μαρία Ευθυμίου

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.