Ο Μιχάλης Μακρόπουλος συνομίλησε με την Χριστίνα Λιναρδάκη με αφορμή τη βραβευσή του από το Literature.gr
Ο Μιχάλης Μακρόπουλος γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εδώ και έντεκα χρόνια ζει με την οικογένειά του στη Λευκάδα και περνά μεγάλα διαστήματα στο Δελβινάκι Πωγωνίου στην Ήπειρο, όπου διαδραματίζονται και κάποιες από τις ιστορίες του. Έχει εκδώσει δώδεκα πεζογραφικά βιβλία για ενήλικες και έξι βιβλία για παιδιά. Διηγήματά του […]
Όταν η ανάγκη υπαγορεύει
Χ, Μαριάννα Πλιάκου, Εκδόσεις Βακχικόν Πριν από τα GPS και τις χαριτωμένες φούσκες που υποδηλώνουν τον τόπο που κάποιος βρίσκεται ή εκείνον που θέλει να πάει, σημαδεύαμε τον χάρτη με Χ. Στα μαθηματικά πάλι, Χ είναι το σύμβολο του αγνώστου, η τιμή του οποίου είναι το ζητούμενο. Χ επίσης σχηματίζεται στα σημεία τομής δύο ευθειών […]
Κάνοντας μονόζυγο στη μύτη του Πινόκιο
Ξύλινη μύτη τορνευτή, Έλσα Κορνέτη, Εκδόσεις Σαιξπηρικόν Υπάρχει άραγε κάποιος που δεν γνωρίζει τις περιπέτειες του Πινόκιο; Στο νέο όμως ποιητικό βιβλίο της Έλσας Κορνέτη, το ξύλινο αγόρι μετατρέπεται σε κάτι περισσότερο από σκανδαλιάρικο παιδί, αφού γίνεται δυνατή αλληγορία του ανθρώπου μέσα στη σύγχρονη συνθήκη: Σε κόσμο ξύλινο υποκριτικά πλασμένο Εγώ ο επινοημένος ο άνθρωπος […]
Εκεί που τα χελιδόνια στριγγλίζουν
Μυθολογικά τέρατα, Σίσσυ Δουτσίου, Eκδόσεις Κενότητα Ας ξεκινήσουμε από το αυτάκι του βιβλίου. Εκεί διαβάζουμε ότι η ποιήτρια έχει σπουδάσει αστροφυσική στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ στην Αγγλία, αλλά και ηθοποιΐα στη Δραματική σχολή Δήλος. Είναι ιδρυτικό μέλος του +Ινστιτούτου [ Πειραματικών Τεχνών ] και συμμετέχει στη συλλογικότητα Κενό Δίκτυο. Μια αναρχική επιστήμονας, λοιπόν, μια ηθοποιός […]
Αναπάντητα Ερωτήματα
Η Κλάρα και ο Ήλιος, Καζούο Ισιγκούρο, Εκδόσεις Ψυχογιός Μία από τις γνωστές πνευματικές τυραννίες είναι εκείνη της διασημότητας: αυτή υπαγορεύει στον αναγνώστη, αν κάποιος συγγραφέας έχει γίνει διάσημος, να τον εκσφενδονίζει εσαεί στα ουράνια. Μάλλον αυτό συμβαίνει με το μυθιστόρημα του Ισιγκούρο Η Κλάρα και ο ήλιος, για το οποίο έχουν γραφτεί διθύραμβοι αλλά προσωπικά […]
Όταν καίγονται τα σωθικά
Αγάπη, Δικαιοσύνη, Ελευθερία, Πατ Πάρκερ, Εκδόσεις Βακχικόν Η ποίηση είναι φωνή και μάλιστα φωνή δυνατή. Όταν ξεφεύγει από την τροχιά του ατομικού βιώματος και τάσσεται υπέρ συλλογικοτήτων, όπως οι κάθε λογής μειονότητες ή τα θύματα διάκρισης, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη ένταση και μετατρέπεται σε ουρλιαχτό ή κραυγή. Μια τέτοια κραυγή είναι και η ποίηση της Πατ […]
Μεταφυσικοί καθρέφτες από άκρη σε άκρη της γης – Το τραγούδι των Ινουίτ της Λίλιας Τσούβα
Το τραγούδι των Ινουίτ, Λίλια Τσούβα, Εκδόσεις Βακχικόν Το τραγούδι των Ινουίτ είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο. Ασφαλώς, όπως όλοι πριν από εμένα επεσήμαναν και είναι αρκετοί εκείνοι που έχουν ήδη γράψει για το βιβλίο, η γεωγραφία είναι μια εντυπωσιακή συνιστώσα του. Ιαπωνία, Νότιος Αμερική, διάφορες χώρες της Ευρώπης, Καραϊβική, Χιλή, Βραζιλία, Νέα Υόρκη, Αρκτικός κύκλος […]
Με έναν χορό σαν όπλο, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Ο χορευτής του νερού, Ta-Nehisi Coates]
Ο χορευτής του νερού, Ta-Nehisi Coates, Εκδόσεις Ίκαρος Δεν υπάρχει τέλος στα μαρτύρια που οι άνθρωποι επινοούν για να βασανίσουν άλλους ανθρώπους. Ούτε πάτος στο βαρέλι που πέφτουν προκειμένου να τους πάρουν την αξιοπρέπεια, να τους κλέψουν το ίδιο τους το σώμα, να τους εκμηδενίσουν, απολαμβάνοντας «τη δύναμή τους να φέρονται σε έναν άνθρωπο […]
Μέχρι το μαύρο νερό να χυθεί στη θάλασσα, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Μαύρο Νερό, Η Θάλασσα, Μιχάλης Μακρόπουλος]
Είμαι από εκείνους τους αναγνώστες που λατρεύουν τα δυστοπικά βιβλία για τον ίδιο λόγο που προσεγγίζω με απέραντο σεβασμό την Αποκάλυψη του Ιωάννη στην Αγία Γραφή: επειδή όλα αυτά τα βιβλία εμπεριέχουν καίρια στοιχεία για την εξήγηση της ζωής όπως τη ζούμε, διαμέσου της αμφισβήτησης και της επαπειλούμενης αναίρεσής της. Και, πριν ακόμη από αυτό, […]
Ένας ίσκιος πάνω στο φως, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Είμαι ο αδελφός της ΧΧ, Φλερ Γιέγκυ]
Οι ψυχές είναι επικίνδυνες. Συχνά φλογισμένες. Από το διήγημα «Η κληρονόμος» Στις σελίδες του μικρού αυτού βιβλίου κατοικούν 21 ιδιαίτερες ιστορίες και ισάριθμοι αφηγηματικοί πρωταγωνιστές, οι οποίοι ακροβατούν στα όρια του πραγματικού, ξεπερνώντας κατά κανόνα τα όρια της κανονικότητας. Κατά βάση, οι ιστορίες είναι εσωτερικοί μονόλογοι (χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλες αφηγηματικές […]
Όλοι θέλουν το δικό τους τέλος του κόσμου, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Zero K, Ντον ΝτεΛίλλο]
Γίνεται ένα βιβλίο, που δεν περιέχει ιδιαίτερη εξωτερική δράση, να περιγράφει αλλά και να γεννά μεγάλες εσωτερικές εντάσεις; Η απάντηση είναι θετική και πρόκειται για τη μόνη απάντηση που δίνεται εύκολα όσον αφορά το συγκεκριμένο βιβλίο. Το θέμα του είναι ο θάνατος ή μάλλον η συντεταγμένη προσπάθεια αναίρεσής του μέσω της κρυογονικής από μια ομάδα […]
Κάθε τόπος και άνθρωπος, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Ο ζητιάνος, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Kanellos Cob, graphic novel]
Δεν είναι η πρώτη φορά που πέφτει στα χέρια μου ελληνικό εικονογραφημένο μυθιστόρημα (graphic novel), απεναντίας. Έχω υπόψη μου δύο συγκλονιστικά άλλα, το μυθιστορηματικό Γρα-Γρου και το αρθρωμένο σε διηγήματα που όμως δίνουν όψεις της ίδιας ιστορίας Ο συλλέκτης: έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο. Επρόκειτο όμως για καινούρια, πρωτότυπα έργα – είναι δηλαδή η […]
Όνειρα ταξιδευτές, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Laisez passer, Δήμος Χλωπτσιούδης]
άναψα το φυτίλι στα όνειρα και το πέταξα («σκονισμένα Χριστούγεννα») Οι λέξεις έχουν δύναμη: μπορούν να πληγώσουν και να δεσμεύσουν ή, αντίθετα, να απελευθερώσουν. Μία από τις πιο συχνά επανερχόμενες λέξεις στη νέα συλλογή του Δήμου Χλωπτσιούδη, παρούσα σχεδόν σε κάθε του ποίημα, είναι η λέξη «όνειρο». Από μόνη της προδιαθέτει θετικά και δημιουργεί […]
Η πτώση των στιγμών σε στιγμές, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Προσωρινή αιωνιότητα, Μαρκ Στραντ]
Το ηλιοβασίλεμα. Τα λιβάδια που φλέγονται. Η χαμένη μέρα, το χαμένο φως. Γιατί αγαπώ ό,τι ξεθωριάζει; Μια φωνή που έρχεται πριν από εξήντα χρόνια μπορεί να παραμένει επίκαιρη και να έχει πολλά να πει στον σημερινό αναγνώστη. Μια τέτοια φωνή είναι ο Μαρκ Στραντ (1934-2014), Καναδός στην καταγωγή και Αμερικανός στη ζωή και […]
«Σκηνές καθημερινότητας του κόμη Αλέξιου Ντε Λα Βέγα» του Βαγγέλη Αλεξόπουλου, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη
Το βράδυ πέφτει αργά σαν υποδόριος ήχος ένα νάιλον ύφασμα, που σκεπάζει το μπαλκόνι μου. («Νυχτερινή σκηνή») Η καθημερινότητα του κόμη Αλέξιου Ντε Λα Βέγα, του ποιητικού υποκειμένου του Βαγγέλη Αλεξόπουλου σε αυτή την τέταρτη κατά σειρά, εξαιρετική συλλογή του, περιέχει μεγάλες δόσεις σκοταδιού και νύχτας. Μάλιστα, η νύχτα γίνεται συχνά η σκηνή μέσα στην […]
Το χειρότερο θεριό της πόλης, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Στάση Λυσσιατρείου, Αντώνης Ζέρβας]
Αλλά δεν ξέρω τι είναι αυτή η θέληση που θέλει να μη θέλει η νοσταλγία χωρίς σκοπό επιστροφής, η ορμή προς κάτι ανθρώπινο, όπου δεν μοιάζει με τίποτε ανθρώπινο. Συμβαίνει σπάνια πλέον, αλλά είναι ανακουφιστικό: το να γράψει κάποιος για ορισμένα βιβλία ισοδυναμεί με το να αναμετρηθεί μαζί τους και να νικήσει ή […]
Σαν πνοή ανέμου, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Με άλλο βλέμμα, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ]
Στο ποίημα «Πόσο βασανιζόμαστε όσο να πεθάνουμε» από τη συλλογή της Ο θρίαμβος της σταθερής απώλειας (1978), η Ρουκ εξιστορεί τη διασταύρωσή της με έναν γέρο που τρεκλίζει και, σοκαρισμένη από την εντύπωση που της προκάλεσε, γράφει: Έτσι χάρισμα μου δόθηκε ένα δείγμα θανάτου και είδα μέσα μου βαθιά πως η λάβρα γίνεται παγωνιά […]
Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Γεωγραφίες των Φριτς και των Λανγκ, Θωμάς Τσαλαπάτης]
Τραντάζει το μέσα ουρλιαχτό Αιφνιδιασμός· αυτό είναι το κυρίαρχο στοιχείο της νέας ποιητικής συλλογής του Θωμά Τσαλαπάτη, που εισάγει τον αναγνώστη στο νέο, αναπάντεχο σύμπαν μιας sui generis λογικής – τετράγωνης, μα και ανώφελης, σε ίσες ποσότητες. Καθένα από τα τέσσερα τμήματα στα οποία χωρίζεται το βιβλίο εκπορεύεται από την ανατροπή, στην οποία […]
Η εντιμότητα της σωτηρίας, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Άσωτοι, Γκρεγκ Τζάκσον]
Όλα σχεδόν τα ελληνικά έντυπα και ψηφιακά μέσα έχουν γράψει γι’ αυτό το βιβλίο, το οποίο έλαβε το «Βραβείο ξένης λογοτεχνικής φράσης 2017» του literature.gr για τη φράση «Οι άνθρωποι είναι σφαίρες που έχουν φύγει από την κάννη του όπλου» ή στα αγγλικά “People are bullets, fired”. Τι το κάνει άραγε τόσο ξεχωριστό; Ας πάρουμε […]
Μιλώντας για τα απλά, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Το ψωμί στο γόνατό μου και άλλα ποιήματα, Οκτάι Ριφάτ]
Πίσω απ’ την κλειδωμένη πόρτα του απογεύματος χαζεύω τις καλαμιές («Στην όχθη») Ο Οκτάι Ριφάτ (Oktay Rifat Horozcu, 1914-1988) το 1941 εξέδωσε μαζί με τους Ορχάν Βελί Κανίκ και Μελίχ Τζεβντέτ Αντάι το περίφημο βιβλίο Garip (Παράξενο), το οποίο έδωσε το όνομά του στο πρωτοποριακό λογοτεχνικό κίνημα Παράξενη Ποίηση που κυριάρχησε τα επόμενα χρόνια […]
Η ρήξη του συνεχούς, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Μπαρόκ, Αμάντα Μιχαλοπούλου]
Ο χειμώνας χρειάζεται συμπαράσταση – όλοι το ξέρουν Συμπαράσταση, τις περισσότερες φορές, χρειάζεται μάλλον ο άνθρωπος – ιδίως όταν επιδίδεται σε έναν απολογισμό της ζωής του. Η Μιχαλοπούλου όμως το κάνει χωρίς αναστοχαστική διάθεση […]
Ζώντας μαζί με τέρατα, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Το τέρας στο μετρό, Βασιλική Ηλιοπούλου]
«Τώρα» είπε η Μαρία στο τέρας κι εκείνο έσπρωξε τον άντρα. Η πόλη είναι σκληρή για πολλούς λόγους, κυρίως όμως επειδή έχει την τάση να «απανθρωπίζει» τους κατοίκους της: να τους αφαιρεί, με άλλα λόγια, την ανθρωπιά και να τους μετατρέπει σε τέρατα. Δεκαεπτά τέτοια τέρατα της πόλης περιδιαβαίνουν στις ισάριθμες «μικρές και […]
Στο κατώφλι του εαυτού, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [365 ημέρες: Το ημερολόγιο ενός νησιού, Raquel Angel-Nagler]
Ζούμε, ερωτευόμαστε με μια ψυχή άγουρη σαν τον πόνο. («31 Δεκεμβρίου, Δευτέρα») Ο πόνος που δεν συνηθίζεται ποτέ και μένει για πάντα άγουρος, ο έρωτας, η βροχή, η θάλασσα, το χώμα. Τα φτερά που οι ώμοι φέρουν ως ανάμνηση, η ελευθερία, η μνήμη, το ταξίδι, ο δρόμος, ο χρόνος. Ορισμένα από τα βασικά συστατικά […]
Ανασαίνοντας ποίηση, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Σύγχρονοι Κούρδοι ποιητές, Τζεμίλ Τουράν]
«Τους σύγχρονους Κούρδους ποιητές δεν μπορεί να τους διεκδικήσει κανείς παρά μόνο η πατρίδα τους». Αυτό διατείνεται ο Τζεμίλ Τουράν, ο οποίος έκανε την επιλογή και τη μετάφραση στα ελληνικά των ποιημάτων στο βιβλίο Σύγχρονοι Κούρδοι Ποιητές που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ηρόδοτος. Το βιβλίο είναι μια συγκινητική και ταυτόχρονα συγκλονιστική μαρτυρία της επιμονής, […]
Αφιέρωμα στην Κουρδική Ποίηση, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2018, από τη Χριστίνα Λιναρδάκη
Τέσσερεις αιώνες μετά τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, υπάρχουν ακόμη κράτη εκτός Ευρώπης που μπορούν να αποφασίζουν για την εξαφάνιση ενός ολόκληρου λαού από τον πολιτιστικό και γεωγραφικό χάρτη, καθώς του απαγορεύουν να εκφράζεται στη γλώσσα του και διαμοιράζουν μεταξύ τους τα εδάφη στα οποία κατοικεί. Ο κουρδικός λαός, για τον οποίο γίνεται ο λόγος όμως, είναι […]
Ρίζες και ρωγμές, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Η μεταμυθοπλασία στη νεοελληνική πεζογραφία, Κώστας Βούλγαρης]
“His greatest ambition was to produce a work consisting entirely of quotations” (Hannah Arendt για τον Walter Benjamin[1]) Η Μεταμυθοπλασία φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να είναι μια ογκώδης και καταιγιστική ανθολογία κειμένων, όμως ανθολογία δεν είναι.[2] Είναι ένα «πολυφωνικό αφήγημα σε δοκιμιακή φόρμα», κατά την περιγραφή του ίδιου του Βούλγαρη, το οποίο προσφέρει έναν […]
Φως από χαραμάδες, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Ωροσκόπια των νεκρών, Ντίνος Σιώτης]
Όλη μου τη ζωή ψάχνοντας για το παγόβουνο έχασα την κορυφή του («Φεύγω») ”Eπειδή τον θάνατο ούτε τον ξέρουμε ούτε μπορούμε να τον μάθουμε, αν δεν μας αγκαλιάσει, ένα τέτοιο εύρημα μπορεί να έχει μία μόνο κατάληξη: τον αναστοχασμό περί της ζωής.” Με έναν παράδοξο τίτλο κυκλοφόρησε η νέα ποιητική συλλογή του Ντίνου Σιώτη. Παράδοξος […]
Αναζητώντας το τέλος του ορίζοντα, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Το ανατολικό τέλος, Ελένη Γαλάνη]
It would be the same at the end of the journey, If you came at night like a broken king, If you came by day not knowing what you came for, It would be the same T.S. Eliot, “Little Gidding” Στο Ανατολικό τέλος, την τρίτη κατά σειρά συλλογή της Ελένης Γαλάνη […]
Μέσα από διαρκή αναστοχασμό, γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Carmen et error, Αντώνης Ζέρβας]
Από μικρός ο Αντώνης Ζέρβας αρνιόταν τον τίτλο του ποιητή, όπως εννοείται ευρέως. Για κείνον η ποίηση ήταν ανέκαθεν πάλη, όχι όμως με το υλικό του (δηλαδή τις λέξεις), αλλά με τις έννοιες. Ήταν ένας τρόπος να αναρωτηθούν, αυτός και ο αναγνώστης, για τα ζητήματα του βίου, τον θάνατο, τον έρωτα και όλα όσα βρίσκονται […]
« Εκ της γείτονος », γράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη [Ο δρόμος μου είναι πλατεία, Ορχάν Βελί Κανίκ]
Ο Ορχάν Βελί Κανίκ ή απλώς Ορχάν Βελί ήταν ένας από τους τέσσερις ποιητές που συνέβαλαν στην ανανέωση της τουρκικής ποίησης. Η κριτική τον κατηγόρησε πρώτα για αντι-ηρωισμό, έπειτα για αντι-ποιητικότητα και τέλος για αντι-κομμουνισμό, όπως γράφει στην εισαγωγή της ποιητικής ανθολογίας Ο δρόμος μου είναι πλατεία ο Γιώργος Μπλάνας, που είναι και ένας εκ […]